درسنامه ی درس 20 مطالعات اجتماعی
درس بیستم
وزیران کاردان، شهرهای آباد
- ترکان مردمی بودند که در نواحی شمال شرقی ایران زندگی می کردند. آن ها زندگی قبیله ای داشتند و کار اصلی شان، دامداری بود.
- باگسترش دین اسلام تا منطقه ی ماوراءالنّّهر، ترکان مسلمان شدند و برخی از قبایل ترک به تدریج در داخل ایران رفت و آمد کردند.
- برخی از ترکان با استفاده از استعدادها و توانایی های خود به دربار پادشاهان نفوذ کردند و به مقامات مهمّّی چون فرماندهی سپاه رسیدند.
- پس از مدّّتی ترکان موفق شدند سلسله های غزنویان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان را تشکیل دهند.
- مشهورترین فرمانروای غزنوی، سلطان محمود غزنوی بود.
- یکی از کارهای مهّمّ سلطان محمود، لشکرکشی به هند بود. او چند بار به آن سرزمین لشکر کشید؛ در آن جا بت ها را خراب کرد و گنج های فراوانی را به غارت برد و بعد به ایران بازگشت.
- بعد از سلطان محمود، پسرش سلطان مسعود به حکومت رسید.
- از آثار تاریخی دوره ی غزنویان مناره ای در غزنین در کشور افغانستان می باشد.
- سلسله ی سلجوقیان را طُُغرل تأسیس کرد. سلجوقیان حکومتی قدرتمند و قلمرو بسیار وسیعی داشتند.
- در زمان سلطان ملکشاه سلجوقی، قلمرو سلجوقیان از شرق تا ماوراءالنّّهر و از غرب با دریای مدیترانه گسترش یافتو
- پایتخت سلطان ملکشاه، شهر اصفهان بود.
- برج طغرل از آثار تاریخی دوره ی سلجوقیان در شهر ری می باشد.
- حاکمان ترک تبار از اقوام بیابان گرد بودند و از کشورداری اطّّلاع چندانی نداشتند. به همین دلیل، آن ها وزیران باهوش و خردمند ایرانی را برای اداره ی سرزمین پهناور ایران انتخاب می کردند.
- یکی از وزیران مشهور سلجوقیان، خواجه نظام الملک توسی بود.
- خواجه نظام الملک خدمات زیادی در راه عمران و آبادانی ایران انجام داد.
- در دوره ی حکومت های ترک تبار به ویژه سلجوقیان، زبان و ادب فارسی مورد توجّّه قرار گرفت و در قلمرو پهناور آن ها رواج یافت. از جمله مقرّّر شد که نامه ها و فرمان های حکومتی به زبان فارسی نوشته شوند؛ در حالیکه قبل از آن، به زبان عربی نوشته می شدند.
- از جمله شاعران ایرانی معروف دوره ی غزنویان، ابوالقاسم فردوسی است و اثر معروف او شاهنامه نام دارد.18-در دوره ی سلجوقیان، به دستور خواجه نظام الملک مدارسی به نام « نظامیّهّ » در شهرهای بزگ ساخته شد.
- در دوره ی سلجوقیان، همچنین مساجد، برج ها، مناره ها و کاروان سراهای باشکوهی، بنا شدند.
- کاروان سرای رباط قره عشق در خراسان شمالی از آثار دوره ی سلجوقیان است.
- پس از مرگ سلطان ملکشاه سلجوقی، بین جانشینان او اختلاف افتاد و حکومت سلجوقی، ضعیف شد .
سرانجام یکی از فرمانروایان منطقه خوارزم، آخرین سلطان سلجوقیان را شکست داد و حکومت خوارزمشاهیان را تشکیل داد.
- مهم ترین سلطان خوارزمشاهیان، سلطان محمد خوارزمشاه بود.
- در زمان سلطان محمد خوارزمشاه، قلمرو ایران از سمت شرق گسترش یافت و کشور ما با مغول ها همسایه شد.
- حکومت خوارزمشاهیان با حمله ی مغول ها به ایران برچیده شد.
- مسجد جامع رُُشتخوار در استان خراسان رضوی از آثار دوره ی خوارزمشاهیان می باشد.
- در زمان حکومت های غزنویان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان در ایران، شغل بیش تر مردم، کشاورزی و دامپروری بود.
- در دوره ی سلسله های ترک، شهر های بزرگ و آبادی در قلمرو پهناور ایران به وجود آمد. در این شهرها شغل هایی چون سفالگری، آهنگری، بافندگی و تجارت، رواج داشت.
- در دوره ی سلسله های ترک، بازرگانی با سرزمین های دیگر نیز بسیار رونق داشت.
نظرات خوانندگان
تا کنون هیچ نظری درباره این مطلب ثبت نشده است
نظر جدید