واژه آموزی
حرفِ چون و کوتاه شده ی آن یعنی چو اگر در یک جمله بیاید و معنیِ ( مانند / مثل / همانند / همچو) داشته باشند حرفِ ربط نیست .
مثال : تنش چون نقره سفید و رویش چون گل زیباست ← در اینجا حرف (چون) به معنی مثل و مانند است و دو جمله را به هم ربط نداده است پس حرفِ ربط نیست .
حالا به بیت زیر توجه کنید ؟
موش چون حالِ شیر را دریافت از برایِ خلاصِ او بشتافت
در بیت بالا حرفِ (چون) به معنیِ زمانی که است و جمله ی مصراع اول را به جمله ی مصراع دوم ربط داده است بنابراین حرف ربط است .
نکته : برخی کلمات مانندِ چون / چو / که / تا و … در جمله های مختلف معانی گوناگون می دهند
و نقشِ این کلمه با توجه به معنی آنها مشخص می شود .
* که حرف ربط بین دو جمله .
مثال : من دیروز به خانه ی مادربزرگ رفته بودم که او را ببینم← که حرف ربط است .
* اسم به معنیِ چه کسی .
مثال : فضلِ خدای را که تواند شمار کرد یا کیست آن که شکر یکی از هزار کرد .
* که به معنی چه کسی است .
معانی مختلفِ ( چو / چون ) در جملات و ابیاتِ مختلف
۱ – نشانه ی تشبیه .
مثال : بینداخت چون باد خمِ کمند سَرِ جادو آورد ناگه به بند
۲ – قید به معنی زمانی که / هنگامی که .
مثال : چو رستم بدیدش برانگیخت اسب← هنگامی که رستم او را دید اسب را آماده ی رفتن کرد .
در جمله ی بالا چو به معنی زمانی که است که در نقش قید است .
۳ – حروفِ ربط .
مثال : من دیروز به مدرسه نرفتم چون بیمار بودم .
معانی مختلف ( تا ) در جملات و ابیات مختلف
۱ – حرف ربط بین دو جمله .
مثال : دلم را نذر کردم تا بیاید تنم را فرش کردم تا بتازد
در بیت بالا کلمه ی تا حرف ربط است .
۲ – حرفِ اضافه .
مثال : من از خانه تا مدرسه پیاده رفتم .
نکته ی بسیار مهم :
حرفِ چون گاهی به معنی چگونه واژه ی پرسشی است و حرفِ ربط نیست .
مثال : گر فراموشت کند لطفِ خدای چون رَهی زین کشتی بی ناخدای ؟
حرفِ چون در مصراع دوم به معنی چگونه و واژه ی پرسشی است