جمهوری اسلامی پاکستان

نام رسمی: جمهوری اسلامی پاکستان

قانون اساسی جدید پاکستان که در سال 1973 به تصویب رسید این کشور را جمهوری اسلامی اعلام نموده است.

1- جغرافیای طبیعی و انسانی:

موقعیت سرزمینی پاکستان:

جمهوری اسلامی پاکستان کشوری در جنوب آسیا با مساحت 803943 کیلومتر مربع به مرکزیت اسلام آباد در موقعیت جغرافیائی30 درجه عرض شمالی و 70 درجه طول شرقی واقع شده که از شمال با افغانستان و چین،از شمال غربی با افغانستان،از شمال شرقی و مشرق با هند و از مغرب با ایران همسایه است و از جنوب و جنوب غربی نیزبه دریای عمان محدود می‌شود.

مساحت پاکستان (بدون احتساب کشمیر آزاد) 796095 کیلومتر مربع است.

تقسیمات استانی پاکستان نیز شامل اسلام آباد، پنجاب، سند، سرحد، بلوچستان و مناطق قبایلی است. سهم سرزمینی 5 ایالت پنجاب 9/25% ، سند 7/17%، سرحد 4/9%، بلوچستان 6/33% و مناطق قبایلی 4/3% است.

از نظر جغرافیایی می توان پاکستان را به سه بخش عمده تقسیم کرد که این سه بخش عبارت است از 1- منطقه کوهستانی شمالی که محل تقاطع سه رشته کوه عظیم جهان (هندوکش، قراقروم و هیمالیا) بوده 2- فلات بزرگ بلوچستان که در جنوب غربی به طور پراکنده گسترش یافته 3- دشت های پنجاب و سند در اطراف رود سند

کی تو – دومین کوه بلند جهان پس از اورست

گرچه در بسیاری از منابع، مناطق جغرافیایی پاکستان به تقسیمات کوچکتری ترسیم شده است. اما سه منطقة طبیعی یاد شده، به راحتی می‌تواند سیستم ارتباط مناسبی را با کشورهای دیگر برقرار کند. افزون بر این، وجود بندر بزرگ کراچی در جنوب این کشور باعث شده است تا پاکستان از امکانات لازم جهت دسترسی به آب‌های آزاد برخوردار باشد. ذکر این نکته ضروری است که اقیانوس هند مؤثرترین عامل در تسهیل ارتباطات این کشور با سایر کشورها به شمار می‌آید. طول سواحل این کشور، 1046 کیلومتر است و آب و هوای آن گرم و خشک می‌باشد. از لحاظ منابع طبیعی کشور چندان غنی به شمار نمی‌آید. زیرا به جز برخورداری از میزان متنابهی گاز طبیعی، در سایر منابع بسیار فقیر است. به لحاظ حوادث و بلایای طبیعی نیز پاکستان جزو کشورهای حادثه‌خیز است به گونه‌ای که به طور متناوب زلزله‌هایی در شمال و در غرب آن رخ می‌دهد و همچنین سیل معمولاً پس از باران‌های شدیدی که موجب طغیان رودخانة سند می‌شود بخش مهمی از آن را فرا می‌گیرد. از لحاظ وضعیت زیست محیطی نیز این کشور موقعیت مناسبی ندارد. منابع آبی آن به دلیل ضعف سیستم فاضلاب، به پساب‌های شهری ، صنعتی و کشاورزی به شدت آلوده شده است. افزون بر این، این کشور در سالهای اخیر با پدیده فرسایش خاک و بیابان‌زایی نیز مواجه شده است.

نمائی از شهر کراچی

نظام سیاسی و اداری:

دین اسلام عمده‌ترین عامل پیوند بین اقوام مختلف پاکستان می‌باشد لیکن از لحاظ سیاسی می توان عامل یکپارچگی مردم این کشور را مسئله کشمیر و مناقشات آن دانست ؛موضوعی که برای سالیان دراز منازعات هند و پاکستان را سبب شده است.

وضعیت سیاسی پاکستان و ساختار اداری آن برگرفته از به اصطلاح دموکراسی غربی و البته به شکل ناقص آن است ‘احزاب وتشکل های سیاسی نیرومند و دارای ظهور و بروز مقتدرانه‌ای نیستند و عمدتاً پس از پیروزی و انتخاب نخست‌وزیر با رئیس جمهوری بر سر اختیارات به جدال‌ برمی‌خیزند که سرانجام دولت ها با دخالت ارتش و کودتا سقوط می‌کنند.

هریک از ایالت ها ازنظام پارلمانی برخوردار می باشند. طی سال1973،توافقاتی بر سرمساله تقسیم مسئولیت ها میان استان ها و مراکز کشور به میان آمد.مسوولیت اداره برنامه های آموزشی و پرورشی با دولت پاکستان بوده وکلیه مراکز آموزشی مستقردرنواحی مختلف کشور تحت نظارت وزارت آموزش و پرورش فعالیت دارند این.وزارتخانه با همکاری ادارات کل آموزش و پرورش استان ها به اجرای سیاست های آموزشی در سراسرکشور مبادرت می نماید.،هر استانی به چند بخش ،منطقه و حوزه تقسیم می گردد.

درجهت نیل به اهداف مدیریت آموزشی، نظام آموزشی مبتنی بر3مقطع آموزش مقدماتی(ابتدایی)،آموزش متوسطه و آموزش عالی طراحی گردیده است.این در حالی است که در استان های پنجاب و شمالی نظامات آموزشی جداگانه ای اعمال می گردد.

طی سال1981،کمیته آموزش ملی سوادآموزی به منظور انجام تحقیقاتی درخصوص نرخ باسوادی درکشور و توسعه طرح های سوادآموزی و آموزش غیر رسمی متناسب با اهداف شهروندان پاکستانی تشکیل گردید.در این راستا همچنین،شورای ملی هماهنگی آموزش جمعی و سوادآموزی طی سال 1983تأسیس گردید. گفتنی است که شورای یاد شده بزرگ ترین سازمان هماهنگ کننده برنامه های آموزش همگانی کشور به شمار می آید که ریاست آن برعهده شخص رییس جمهور است.

درحال حاضر، شورای یاد شده به کمیته سوادآموزی نخست وزیری تغییر نام داده و عهده دار مسوولیت ارتقاء نرخ سواد در میان شهروندان پاکستانی است. در سال 1979 ، با تشکیل آکادمی برنامه ریزی و مدیریت آموزشی، پیشنهاد حضور برنامه ریزان،مدیران، بازرسان آموزشی و معلمان در دوره های آموزشی مطرح گردید.

این آکادمی به عنوان سازمان مستقل وزارت آموزش و پرورش پاکستان فعالیت نموده وعهده دار مسوولیت جمع آوری آمار و اطلاعات آموزشی، عرضه آموزش پیش از خدمت به معلمان، مدیران و طراحان آموزشی درسطوح مختلف آموزشی، تشخیص و ارزیابی پروژه های گوناگون براساس تکنیک های مدیریتی ،ارائه برنامه های آموزش ضمن خدمت به مدیران و طراحان آموزشی در راستای توانمند سازی آنان در برنامه های مدیریتی و بهره گیری از نرم افزارهای رایارانه ای و سایر امکانات فناوری در حوزه آموزش، ارائه خدمات کارشناسی به ادارات آموزش و پرورش استان ها و دیگرمؤسسات آموزشی کشور می باشد.

پاکستان به لحاظ استراتژیک در نقطه حساسی از آسیا و در مسیر اتصال چین به مدیترانه و هند به آسیای مرکزی قرار دارد و در مدت هزاران سال، این سرزمین، محل تلاقی، ذوب و جوشش فرهنگ های گوناگون، بازرگانان و گردشگران، زائران و مردان روحانی بوده است. تاریخ پیش از استقلال پاکستان (اوت 1947) همسان با سرنوشت و تاریخ هندوستان است. این تاریخ چهارهزارساله در پاکستان به خوبی به وسیله ی مکان های باستانی و بناهای تاریخی حیرت انگیز در طول و عـرض این کشور به تصویر کشیده شده است،. پیشینه تاریخی و تمدنی پاکستان که بخشی از سرزمین شبه قاره است از ویژگی و اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد .ساکنان شبه قاره دین اسلام را از طریق عالمان ،عارفان، ادیبان ، شاعران و هنرمندان ایرانی پذیرفتند . این گونه انتقال فرهنگی، سبب تشکیل حکومت مسلمانان و پدیدار شدن عصر طلایی گردید.

این کشور گنجینه تمدن های کهن همچون مهرگر، موهنجودارو، هاراپا، گندهارا و تکسیلا است.

منار پاکستان - لاهور

پاکستان در 14 اوت سال 1947 از هندوستان جدا شد و در 30 سپتامبر همان سال به عنوان یک کشور مستقل به عضویت سازمان ملل درآمد. اداره پاکستان تا 30 مأوس سال 1956 به صورت فرمانداری کل و تحت امر پادشاه انگلیس بود. اما در آن روز قانون اساسی آن تکمیل و اعلام جمهوری شد و این روز به عنوان روز ملی پاکستان شناخته می‌شود. پاکستان دارای چهار ایالت به نام‌های پنجاب، سند، استان سرحد و بلوچستان و سیستم حکومتی این کشور فدرالی و ترکیبی از نظام پارلمانی و ریاست جمهوری است. این کشور دارای دو مجلس ملی(342 نماینده) و سنا(100 نماینده) است و هر یک از ایالتهای آن دارای یک دولت و مجلس ایالتی با اختیارات محدود هستندو علاوه بر اینها، دو منطقه ویژه به نامهای مناطق شمالی(شامل 5 منطقه : گلگیت، بلتستان، دیامیر، گیزار و گانچی که پس از جدایی هند رسماً به پاکستان ملحق نشده و توسط مقامات محلی اداره می‌شوند) و مناطق قبایلی تحت اداره دولت فدرال(موسوم به فاتا که تحت حکومت رؤسای قبایل هستند) نیز در این کشور وجود دارند و ساختار حکومتی پاکستان شامل قوای:

1) قوة مجریه: متشکل از رئیس جمهور، نخست وزیر، کابینه و شورای امنیت ملی است. طبق قانون اساسی پاکستان به دلیل اینکه نوع حکومت این کشور جمهوری اسلامی است و رئیس جمهور آن باید مسلمان باشد. رئیس جمهور را هیئتی متشکل از اعضای سنا مجلس ملی و اعضای مجالس ایالتی برای یک دوره 5 ساله انتخاب می‌کنند و تنها می‌تواند برای دو دورة متوالی انتخاب شود.

2) قوة قانون‌گذاری: متشکل از دو مجلس سنا و ملی است. اعضای مجلس ملی را افراد 21 سال به مدت 5 سال انتخاب می‌کنند. کرسی‌های این مجلس به 4 ایالت پاکستان و مناطق قبیله‌ای تحت حکومت فدرال و پایتخت تقسیم می‌شوند و حدود 5% از این کرسی‌ها به اقلیت‌های مذهبی این کشور(مسیحیان ، هندوها، سیک‌ها) اختصاص دارند. نمایندگان مجلس سنا را اعضای مجالس ایالتی مربوط به هوایالت انتخاب می‌کنند. افزون بر این، نمایندگانی از مناطق قبیله‌ای تحت نظر دولت فدرال و ناحیه پایتخت نیز حضور دارند.

پارلمان پاکستان – اسلام آباد

3) حکومت محلی و سیستم مجالس قانون‌گذاری: پاکستان به 4 ایالت منطقة پایتخت و مناطق قبیله‌ای تحت نظر حکومت تقسیم می‌شود که بعد از انتخاب رئیس الوزرای ایالت از سوی مجالس ایالتی، رئیس جمهور نیز فرماندار را منصوب می‌کند و اعضای مجالس ایالتی برای یک دورة 5 ساله از سوی مردم و رأی آنها انتخاب می‌شود.

4ـ قوة قضائیه: شامل دیوان عالی، دیوان عالی ایالتی و دیگر دادگاههایی است که صلاحیت رسیدگی به امور جنایی و مدنی را دارند. دادگاه ویژه دیگری به نام دادگاه فدرال شریعت متشکل از 8 قاضی مسلمان وجود دارد که شامل یک رئیس قضات(از سوی رئیس جمهور) و سه قاضی از طبقة علما و نخبگان اسلامی است و این دادگاه دربارة مطابقت یا عدم تطابق قوانین با اسلام تصمیم‌گیری می‌کند. و در صورت تضاد قانون با اسلام، رئیس جمهور یا فرماندار موظف به هماهنگی آن با اسلام خواهد بود. همچنین دادگاههای ویژه‌ای مانند دادگاههای مواد مخدر، کار، مالی، خلاف کاری‌های بانکی، دادگاه ویژه تروریست‌ها وجود دارد. اداره محتسب نیز در بسیاری از مناطق مسلمان‌نشین برای تضمین اینکه هیچ تخلفی نسبت به شهروندان صورت نگیرد تأسیس شده است که اعضای آن را رئیس جمهور به مدت 4 سال انتخاب می‌کند.

ساختمان دیوان عالی کشور – اسلام آباد

ضمناً سیستم سیاسی این کشور نیز جمهوری اسلامی است و براساس رقابت حزبی نخست‌وزیر به عنوان مقام عالی اجرایی انتخاب میگردد.

احزاب مهم پاکستان

حزب مردم پاکستان

یکی از احزاب اصلی در کشور پاکستان است. ذوالفقار علی بوتو و بی نظیر بوتو از رهبران این حزب سیاسی بودند. این حزب در سال ۱۹۷۰ میلادی توسط ذوالفقار علی بوتو تأسیس شد.

این حزب با رویکرد دموکراتیک، در بین نیروهای مختلف پاکستان، کمترین توجه را به دین مبذول داشته است. این حزب پس از پایان رژیم ضیاءالحق که با همگرایی با اسلام‌گرایان و مشروعیت‌بخشی به بیان دیدگاه‌های آنان و رشد هویت اسلامی در پاکستان همراه بود، به قدرت رسید.

ایده این حزب بر اساس « اسلام عقیده ماست. دموکراسی سیاست ماست. سوسیالیزم اقتصاد ماست و همه قدرت برای مردم» بنا شده‌است. حزب مردم پاکستان معتقد به سکولاریزم و جدایی دین از مذهب است.

در پی ترور بی نظیر بوتو، پسر ۱۹ ساله وی به نام بلاول زرداری رهبری این حذب را بر عهده گرفت .

حزب مسلم لیگ

پیشینه تشکیل آن به دوران پیش از استقلال پاکستان بازمی‌گردد و در حال حاضر به چند شاخه منشعب شده است، شاخه مسلم‌لیگ نواز شریف، مسلم لیگ قاعد اعظم و مسلم لیگ ضیاءالحق. این گروه‌ها در برخی موارد با یکدیگر متحد هستند و در برخی مواقع مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند .

حزب مردم و حزب مسلم لیگ، شاخه‌نواز شریف، رقبای سیاسی سنتی یکدیگر در کسب قدرت می‌باشند.

حزب عوامی (مردمی) ملی

یک حزب سیاسی چپگرای قومگرا در پاکستان است. این حزب بیشتر در بین پشتون‌های استان شمالغربی مرزی، بلوچستان، و مناطق عشایری، پنجاب غربی و نواحی شمال از شهرت برخوردار است. اسفندیار ولی خان رئیس کنونی حزب است. در انتخابات پارلمانی 20 اکتبر سال 2002 یک‌درصد آراء را به دست آورد اما هیچ کرسی‌ای را اشغال نکرد.

جبهه عمل متحد

احزاب اسلامی متشکل از جمعیت علمای اسلامی، جماعت اسلامی و جمعیت علمای پاکستان و نیز علما و احزاب شیعی کوچک‌تر، این اتحادیه انتخاباتی را با هدف یکپارچه‌سازی سیاست‌های اسلامی و کسب اختیار اسلام‌گرایان از نیروهای سکولار مثل ارتش و حزب مردم تشکیل دادند.

جمعیت علمای اسلامی، با حضور نیرومند در نواحی روستایی و قبیله‌ای و نیز برخورداری از تعداد زیادی از مدارس و دانشجویان، نیروی بسیار مهم مذهبی و سیاسی به شمار می‌آیند.

جماعت اسلامی

جماعت اسلامی که خود را پیرو ابوالاعلی مودودی می داند به رهبری قاضی حسین احمد فعالیت می کند. در عرصه سیاسی و بین المللی فعال است و از قدرت خیابانی چشم‌گیری در شهرها و نیز دانش سیاسی و اداری لازم برای تربیت نیروهای سیاسی مؤثر برخوردار می باشد.

عضویت در سازمان های بین المللی و منطقه ای

پاکستان افزون بر عضویت در سازمان ملل متحد و کمیته ها و سازمان های تابع از قبیل یونسکو و یونیسف و فائو، در این سازمان ها عضویت دارد:

غیر متعهد ها، سازمان کنفرانس اسلامی و آیسیسکو، سازمان منطقه ای اکو، گروه D 8، و عضو ناظر پیمان شانگهای.

جمعیت:

جمعیت(مسلمان): طبق آخرین آمارها جمعیت پاکستان 188 میلیون نفر است که 71% آن در روستاها و 29% آن در شهرها به شرح زیر زندگی می‌کنند. پنجاب 53/56%، سند 59/22% ، سرحد 13/13% ، بلوچستان 14/15% و مناطق قبایلی 4/3%

نمائی از شهر راولپندی در پانزده کیلومتری پایتخت

ساختار سنی جمعیت پاکستان، حاکی از این مطلب است که 9/36% از آن را افراد صفر تا 14 سال، 8/58% را 15 تا 64 سال و تنها 3/4% را افراد بالای 65 سال تشکیل می‌دهند. بر این مبنا، میانگین سنی جمعیت این کشور به طول کلی 9/20 سال است که به تفکیک میانگین سنی مردان 7/20 سال و میانگین سنی زنان 21 سال است. این رقم به خوبی گویای آن است که پاکستان کشور بسیار جوانی است. نرخ زاد و ولد در این کشور، 52/27 درصد تولد در هر هزار نفر جمعیت است. دقت در هرم جمعیتی پاکستان نشان می‌دهدکه نرخ رشد جمعیتی جوان این کشور بسیار بالا است. براساس آمار سال 2007، نرخ رشد جمعیت در این کشور 82/1% است. بالا بودن نرخ رشد جمعیت جوان این کشور، با توجه به توانایی محدود اقتصاد آن برای اشتغال موجب شده است که نرخ رشد بیکاری در این کشور به سرعت افزایش یابد و این جمعیت در چهار ایالت، پنجاب ، بلوچستان ، سند و سرحد به طور نامتوازن پراکنده شده‌اند و همین امر سبب بروز مشکلاتی از جهت توزیع امکانات شده است. به بیان دیگر، یکی از مشکلات عمده مردم پاکستان عدم تناسب تراکم جمعیت در ایالتهای مختلف آن است که بالطبع باعث عدم توزیع متناسب امکانات کشور گردیده است. شاخص امید به زندگی در این کشور به طور کلی 75/63 سال است که به طور تفکیکی در مردان 73/62 سال و در زنان 83/64 سال است و میزان مبتلایان به ایدز در میان جمعیت این کشور 1% درصد است و بر مبنای آمار 74 هزار نفر مبتلا به ایدز در این کشور زندگی می‌کنند و گروههای پنجابی ، سندی ، پشتون، بلوچ و مهاجر(مهاجرانی که در زمان تجزیه شبه قاره هند به این کشور آمدند) گروههای اصلی قومی در این کشور را تشکیل می‌دهند و هر سال حدود 120 هزار نفر حاجی در ایام حج به عربستان می‌آیند.

زبان

مشترکات زبانی دیرینه ای میان کشورهای ایران و پاکستان وجود دارد، چراکه از آغاز قرن پنجم تا قرن سیزدهم در شبه قاره هند ( که این سرزمین تا سال1947 بخشی از آن به شمار می آمد )، زبان فارسی به عنوان زبان رسمی به حساب آمده و کتاب های زیادی به زبان فارسی نگارش یافت.از سوی دیگر، دپارتمان زبان فارسی دانشگاه پنجاب طی سال1870، به منظور تدریس زبان فارسی تا سطح کارشناسی ارشد تأسیس گردید.زبان رسمی شبه قاره هند بین سال های 1857- 1000 فارسی بوده است . با ورود انگلیسی ها به منطقه، زبان انگلیسی به تدریج جایگزین زبان فارسی شد و در بخش های اداری و مراکز و مقاطع آموزشی رایج گردید.

پس از استقلال این کشور، برابر ‌قانون اساسی، زبان رسمی و ملی کشور، زبان اردو اعلام گردید.لیکن تاکنون این زبان در برخی از مقاطع آموزشی و اداری همچنان جایگزین زبان انگلیسی نگردیده است. زبان آموزشی در مقاطع ابتدایی و متوسطه زبان اردو و زبان علمی و دانشگاهی انگلیسی است. زبان اردو ترکیبی از زبان های فارسی حدود 50 درصد عربی‌، ترکی، انگلیسی وسانسکریت است.در حال حاضر32 زبان و لهجه وگویش در کشور پاکستان رایج می باشد که مهمترین آنها با درصد جمعیتی شامل: پنجابی 48% ، سندی 12% ، سرائیکی 10% ، برآهوایی 1% ، پشتو 8% ، اردو 8% ، بلوچی 3% ، هندو 2% ، بروشاسکی و سایر گویش‌ها 8% می باشد.

*******************

2- دین و مذهب در پاکستان:

پراکندگی مذاهب:

98% از جمعیت را مسلمانان تشکیل می‌دهند که از میان آنها 75% اهل سنت و اکثراً از مذهب حنفی، اندکی شافعی و 20-25% آنها هم دوستداران اهل بیت هستند. سایر گروههای دینی شامل مسیحیان و هندوها، حدود 2% جمعیت را تشکیل می‌دهند.

در مورد چگونگی تکوین مذاهب در شبه قاره باید گفت که اولین اعتقادی که در این منطقه رواج یافت، آیین هندو بود که در حدود 2000 سال قبل از میلاد مسیح به وسیله آریایی‌ها به این منطقه آورده شد. آریایی‌ها از روسیه و آسیای مرکزی در جستجوی چراگاههای تازه برای گله‌های خود به این منطقه آمدند، آنها پرستش ایندرا ، خدای آسمان، را که در سروده‌های ودایی باستان ویران کننده دژها و دیوارهای بلند شهرها معرفی می‌شد را با خود آوردند. بودا از دیگر آیین‌های مهمی بود که از سال 528 قبل از میلاد در منطقه رواج یافت. سه سده پس از مرگ بودا، آشوکا، فرمانروای بزرگ، شروع به ساختن بناهای تاریخی به یاد بودا نمود و به اشاعه تعلیمات بودا پرداخت. دو فرمان نامه سنگی بزرگ وی متعلق به حدود 250 سال قبل از میلاد در پاکستان و در نزدیک تکسیلای باستان دیده می‌شود. فتوحات نظامی کانیشکا تعالیم بودایی را از طریق هند به سوی شرق انتشار داد و آیین بودا طی سده‌ها در سراسر شبه قاره به شکوفایی خود ادامه داد. پس از آن، آیین بودا به صورت دیگری از ویشینو، خدای هندو جلوه‌گر شد. بودیسم در شبه قاره هند پس از سال 100 میلادی به صورت نوعی از فرقه خاص هندو درآمد. گسترش اسلام به امحای آن سرعت بخشید و در سده دوازدهم چند دیرباقی مانده غارت شد. این اسلام و آیین هندو جای آیین بودا را گرفت. در عهد مغول‌ها، بخش عظیمی از شبه قاره هند به زیر حاکمیت مسلمانان درآمد. اما بسیاری از پادشاهان هند و همواره با سلطه مسلمانان مخالفت کردند و به مبارزه با آنها ادامه دادند. این دشمنی مداوم میان جوامع هند و مسلمانان همچنان ادامه یافت. بسیاری از هندوهای طبقة پایین، به واسطه جاذبه‌های آیین برابری اسلام و انزجار از نظام کاستی(طبقاتی) به اسلام گرویدند. از این رو شمار مسلمانان، در سراسر شبه قاره هند از طریق نفوذ روحانیان مسلمان و مبادله تدریجی آداب و رسوم و نه با تغییر اجباری دین، افزایش یافت. در عهد مغولان، بخش بزرگی از شبه قاره تحت حاکمیت مسلمانان ، یکپارچه شد. علاوه بر این آنها سعی کردند معابر شرک آلود هندی را تخریب کنند. از جمله محمود غزنوی که در حمله به هند بسیاری از معابر هندوها را ویران کرد. پیش از مغولان غوریان که از سلسلة افغان‌ها بودند در هند سلطه داشتند قطب‌الدین یکی از فرماندهان غوری خود را سلطان دهلی نامید و حکومت اسلامی برپا کرد که تا پیش از ورود مغولان برجا بود. وی در ازای ساختن هر مسجد 27 معبد هند را ویران کرد. سپس مناره باشکوهی به نام قطب منا برافراشت. اکبرشاه مغول بعدی بود که حاکمیت مغولان را بر بخش اعظم شبه قاره وسعت بخشید. او نخستین فردی بود که هندوان را و مسلمانان را به کار با یکدیگر تشویق نمود. مالیات زیارت بر معابد را از میان برداشت و اختلافات مذهبی مسلمانان و هندوان را زدود. وی در سال 1575 فرمان تأسیس عبادتگاهی در نزدیکی قصرش را صادر کرد. که در آن در مورد جنبه‌های متفاوت مذاهب مختلف هندو، چین، اسلام و مسیحیت بحث و مناظره برپا می‌شد. اکبرشاه با برگزیدن بهترین قوانین از کلیه مذاهب، دین جدیدی پدید آورد اما آن را بر شخص خود به عنوان امپراطور شبه الهی متمرکز ساخت. البته این اقدام سیاست زیرکانه‌ای بود و چنان تأثیری داشت که احترام به سریر مغول، پس از آنکه قدرت سیاسی مؤثر خود را از دست داد. مدت‌های دراز تا سده نوزدهم همچنان باقی ماند. اورنگ زیب، پسر اکبر شاه، مجدداً محدودیت‌هایی را برای هندوان وضع نمود و هزاران معبد هندو را تخریب کرد. مذهب جدید سیک‌ها مورد غضب وی واقع شد. زمانی که رهبر آنان گورو از پذیرش اسلام سر باز زد اورنگ وی را گردن زد و هزاران نفر از پیروانش را کشت. کینه میان سیک‌ها و مسلمانان از زمان اورنگ تاکنون باقی مانده است و علت اصلی کشتارهای فاجعه‌آمیز در هنگام جدایی پاکستان و هند بود. اورنگ در زندگی خود در امور دینی بسیار سختگیر بود. وی مساجد فراوانی از جمله مسجد سلطنتی لاهو، موسوم به مسجد پادشاهی که از بزرگترین مساجد دنیاست را بنا نمود. پس از وی هندوها و دیگر گروهها قوی شدند و با کمک سیک‌ها امپراطوری وی را تجزیه نموده و بر بخش‌هایی از آن حکم‌رانی کردند در سال 1739، امپراطوری مغول در برابر حمله نادرشاه شکست خورد. اما حکومت مغولان پس از بازگشت نادر به ایران تا سال 1858 تداوم یافت. سرانجام بریتانیا کنترل مستقیم شبه قاره را در دست گرفت تا اینکه با مبارزه هندوها و مسلمانان، دو کشور هند(با اکثریت هندو) و پاکستان(با اکثریت مسلمان) به استقلال دست یافتند. از آن به بعد، پاکستان که بر مبنای اکثریت مسلمان تشکیل شده بود اولین جمهوری اسلامی را تشکیل داد و سعی نمود تا بر مبنای دین اسلام عمل کند. کشور پاکستان به نام دین اسلام و به عنوان کشوری خاص مسلمانان شبه قاره تأسیس شد و از همان ابتدا نام و نشان اسلامی را برای خود حفظ کرده است.

نام*

ایمیل

نظر*

متن تصویر*