درس 19 مطالعات اجتماعی

درس نوزدهم

ایرانیان مسلمان حکومت تشکیل می دهند

• با ورود عرب های مسلمان به ایران، حکومت ساسانیان منقرض شد .مردم ایران که از حکومت ساسانی ناراضی بودند، با شنیدن پیام های دین اسلام به تدریج مسلمان شدند.
• با ورود اسلام به سرزمین ما، دوره ی جدیدی در تارخ ایران آغاز شد و ایران جزو سرزمین های اسلامی قرار گرفت.
• خلفای بنی امیّّه قوانین و عدالت اسلامی را رعایت نمی کردن؛ امامان را به شهادت می رساندند و نژاد عرب را از بقیّّه ی نژادها برتر می دانستند. در نتیجه، قیام های زیادی علیه بنی امیّّه صورت گرفت.
• یکی از گروه های ناراضی در برابر کارهای بنی امیّّه، خاندان بنی عبّّاس بود.
• بنی عبّّاس با تبلیغات زیاد، طرف دارانی در میان ایرانیان پیدا کرده بودند.
• خاندان بنی عبّّاس می گفتند که می خواهند با ظلم و ستم مبارزه کنند و انتقام خون امام حسین(ع)و یارانش را بگیرند.
• ابومسلم خراسانی یکی از ایرانیانی بود که فرماندهی گروه های ناراضی را به عهده داشت.
• ابومسلم خراسانی در چند جنگ، سپاهیان بنی امیّّه را شکست داد و به این ترتیب خاندان بنی عبّّاس به حکومت رسیدند.
• پس از مدّّتی، خاندان بنی عبّّاس هم ستمگری را آغاز کردند. آن ها نیز ب دستورات اسلام توجّّهی نداشتند. در این دوره نیز، امامان شیعه و پیروان آن ها مورد اذیّّت و آزار قرار می گرفتند.
• به پیروان ابومسلم خراسانی، سیاه جامگان می گفتند؛ زیرا اغلب لباس سیاه می پوشیدند.
• مرقد مطهّّر امام موسی کاظم(ع) و امام محمد تقی(ع)در کاظمین عراق قرار دارد. این دو امام به دست بنی عبّّاس به شهادت رسیدند.
• مرکز اصلی حکومت بنی عبّّاس در بغداد )عراق کنونی( بود و خلفای عبّّاسی بر بیش تر سرزمین های اسلامی، از جمله ایران حکومت می کردند.
• بنی عبّّاس، شیوه ی درست کشورداری را نمی دانستند؛ به همین دلیل، اغلب وزیران خود را از میان ایرانیان انتخاب می کردند تا بتوانند بر قلمرو پهناورشان حکومت کنند.
• از اوایل قرن سوم هجری، ایرانیان به تدریج در بخش های مختلف ایران، حکومت هایی تشکیل دادند .

این حکومت ها در قلمرو خلافت عبّّاسیان قرار داشتند و جزئی از آن به شمار می رفتند.

• حکومت های ایرانی در دوره ی خلافت عبّّاسیان عبارت بودند از:
  • طاهریان، که پایتخت آن ها شهر نیشابور بود.
  • صفّّاریان، که پایتخت آن ها شهر زرنج بود و مجسّّمه ی یعقوب لیث صفّّاری در شهر زابل قرار داشت.
  • سامانیان، که پایتخت آن ها شهر بخارا بود. مقبره ی امیراسماعیل سامانی نیز در شهر بخارا در کشور ازبکستان است.
  • آل بویه، که پایتخت آن ها شهرهای اصفهان و ری بوده است. بندر امیر در فارس از بناهای این دوره است که به دستور عضدالدّّوله ساخته شد.
  • علویان، که پایتخت آن ها، شهرهای آمل، استرآباد و ساری بوده است.
• گنبد چمستان در مازندران، شهر ساری، از آثار دوره ی علویان می باشد.
• آل بویه دشمن خلیفه ی عّبّاسی بودند. یکی از فرمانروایان آل بویه توانست بغداد را فتح کند و خلیفه ی عبّّاسی را به زندان بیندازد.
• علویان و آل بویه پیرو مذهب شیعه بودند.
• برخی از حکومت های ایرانی مانند سامانیان و صفّّاریان، به زبان فارسی اهمیّّت زیادی می دادند و شاعران و دانشمندان را تشویق می کردند.
• رودکی شاعر معروف دوره ی سامانیان بود.
• فرمانروایان آل بویه و طاهریان به عمران و آبادی، علاقه ی زیادی داشتند و از کشاورزان حمایت می کردند.
• فرمانروایان آل بویه بیمارستان مهمّّی در بغداد تأسیس کردند و به آموزش علم طب پرداختند.
• ابوعلی سینا دانشمند بزرگ ایرانی، وزیر یکی از شاهزادگان آل بویه بود.
• در زمان آل بویه مراکز علمی شیعه گسترش یافت.

نام*

ایمیل

نظر*

متن تصویر*