مطالعات اجتماعی
جمهوری آذربایجان (به ترکی آذربایجانی: Azərbaycan Respublikası) بزرگترین کشور قفقاز و در اروپا و در کنار دریای خزر است. کشورهای ایران در جنوب، ارمنستان و ترکیه در غرب، گرجستان در شمال غربی و روسیه در شمال، همسایگان جمهوری آزربایجان محسوب میشوند؛ همچنین این کشور دارای مرز آبی با کشورهای ترکمنستان و قزاقستان در کنارهٔ دریای خزر (دریای کاسپین) است.
آنچه باید بدانید
آب و هوا
از لحاظ آب و هوایی، جمهوری آذربایجان دارای چندین نوع آب و هوای مختلف است. به طوری که از ۱۱ ناحیه آب و هوایی ۹ گونه ناحیه در آذربایجان وجود دارد. درجه هوای متوسط در مناطق جلگهای شمال و شرق کشور تا ۶ سانتیگراد در زمستان و ۳۶ درجه سانتیگراد در تابستان میرسد، در حالیکه در مناطق کوهستانی غربی زمستانها تا ۹- در زمستان و ۱۲ درجه سانتیگراد در تابستان میرسد. پایینترین دمای مطلق در اردوباد به میزان ۳۳- درجه سانتیگراد و بالاترین دمای مطلق در جلفا به میزان ۴۶ درجه سانتیگراد ثبت شدهاست. به طور کلی شمال و شرق کشور دارای آب و هوای نسبتاً خشک و کوهستانی است در حالیکه منطقه جنوب شرقی آب و هوای مرطوب و ملایم تری دارد. مناطق غربی و شمالی و جنوبی شامل قره باغ و شمال شرقی جمهوری خودمختار نخجوان، دامنه کوههای قفقاز و ناحیه لنکران-آستارا و کوههای تالش بسیار مرطوب هستند. بیشترین میزان بارش سالانه در لنکران و به میزان ۱۶۰۰ تا ۱۸۰۰ میلیمتر و کمترین میزان بارش سالانه به میزان ۲۰۰ تا ۳۵۰ میلیمتر در آبشوران روی میدهد. مناطق مرکزی شامل جلگههای وسیع مستعد کشاورزی است که توسط رود کورا و ارس آبرسانی میشوند.
زبان
زبان رسمی کشور ترکی آذربایجانی میباشد. در کنار زبان ترکی آذربایجانی، زبانهای روسی، ارمنی، لزگی،تالشی و تاتی نیز صحبت میشود. ترکی آذربایجانی از نظر تقسیمات زبانی، جزئی از دسته ترکی جنوب باختری و یا ترکی اوغوز میباشد. ترکی آذربایجانی، ترکی استانبولی و ترکمنی در گروه ترکی جنوب باختری (اوغوز) قرار میگیرند.
فهرست مناطق
منطقه باکو مرکز سیاسی، اقتصادی، و فرهنگی جمهوری آذربایجان. از سال ۱۸۷۱ در این منطقه نفت استخراج شده است. |
منطقه گنجه یکی از ورودیهای بزرگ آذربایجان با شهرهای باستانی همچون گنجه و مرکز توریسم پزشکی به نام نفتآلان |
ناحیه نخجوان یک برونبوم که از باختر با ترکیه هممرز است و شهر نخجوان در آن قرار دارد |
آذربایجان شمال شرقی منطقه ای متنوع از لحاظ قومی در کنار کوه قفقاز بزرگ پوشش از جنگل های سرسبز |
منطقه شکی منطقه ای سرسبز و کوهستانی کنار مرز زیبا کاختی کشور گرجستان که دوستداشتنیترین شهر آذربایجان شکی را در خود جای داده است |
آذربایجان جنوبی |
منطقه تالش |
قره باغ منطقهای که بخش عمده ای از آن تحت اشغال ارمنستان هست |
جاذبه های گردشگری
جمهوری آذربایجان در سالهای اخیر تلاشهای قابل توجهای برای افزایش گردشگری خود داشتهاست. کشور آذربایجان در سال ۲۰۱۰ میزبان بیش از دو و نیم میلیون گردشگر بودهاست، در سالهای اخیر سهم گردشگری آذربایجان را بیشتر کشورهای اوکراین، قزاقستان، ایران، گرجستان، اردن، بحرین، آلمان، استرالیا، بلغارستان و فنلاند داشتهاند.
میراث فرهنگی و معماری ملی و اسلامی از مهمترین عاملهای ثبات در جمهوری آذربایجان محسوب میشود. این کشور بهعنوان دومین کشور شیعه در جهان، با میراثهای معماری، آداب و رسوم، تنوعهای فرهنگی، انواع پوشاک، صنایع دستی، غذاهای سنتی و چشماندازهای جغرافیایی و طبیعی از نظر جهانگردی قابلتوجه بوده و همهساله هزاران گردشگر خارجی را به سمت جمهوری آذربایجان جذب کرده که از نظر اقتصادی نیز تأثیر بهسزایی در رشد اقتصادی این کشور داشتهاست.
زیارتگاه ها و اماکن مذهبی
- مسجد بیبی هیبت، باکو. آرامگاه دختر امام هفتم شیعیان، امام موسی کاظم
- آرامگاه نوه ششم امام جعفر صادق، باکو.
موزه ها
مناطق تاریخی
جاذبه های طبیعی
اقتصاد آذربایجان
آذربایجان از لحاظ اقتصادی در سالهای اخیر بسیار پیشرفت کرده است و در بین کشورهای درحال توسعه پیشتاز می باشد.
این کشور در سالهای اخیر تولیدات خالص فراوانی داشته است. این تولیدات از لحاظ سود آوری بسیار نقش مهمی در اقتصاد این کشور بازی کرده است. این تولیدات خالص داخلی عبارتند :
- تولید فرش
- تولید مشروبات الکلی
- تولید فرآورده های لبنی مانند : شیر ، ماست ، سرشیر ، پنیر
- فرآورده های تولید شده از میوهجات
این تولیدات بطوری بوده که حتی به دیگر کشورها نیز صادر شده، به طوری که سیب و فندق و گلابی این کشور در دنیا نمونه و مشهور است.
فندق شهر شکی یکی از با کیفیت ترین فندق های موجود در دنیا می باشد که به کشورهای مختلف اروپایی نیز صادر می شود
اما مهمترین تولید و استخراج که بیشترین بازده سودی را در آذربایجان بازی می کند استخراج نفت و تولید فرآورده های نفتی می باشد.
نفت جمهوری آذربایجان از مرغوب ترین نفت جهان می باشد. شهر نفته چالا ( چاله نفتی ) بزرگترین منطقه نفت خیز کشور آذربایجان می باشد. این شهر در فاصله 80 کیلومتری باکو پایتخت جمهوری آذربایجان قرار دارد.
فرآورده ها و تولیدات نفتی این کشور عبارتند از :
- تولید پوشاک و البسه های زمستانی در شهر سومقاییت و آبشرون
- تولیدات وسایل پلاستیکی تشکیل شده از نفت.
فروش نفت آذربایجان در بازارهای جهانی بسیار زیاد شده است و به علت مرغوب بودن و سنگین بودن، نفت آذربایجان بسیار باارزش می باشد. از مهمترین شرکتهای نفتی آذربایجان که در جهان هم بسیار مشهور می باشد شرکت نفتی سوکار ( socar ) می باشد.
بیشترین کارخانه های موجود در آذربایجان در شهر صنعتی سومقاییت می باشد؛ این شهر در شمال شهر باکو قرار دارد.
آذربایجان به علت توسعه اقتصادی که در سالهای اخیر داشته است به عنوان کشور نمونه و الگو در زمینه اقتصادی انتخاب شده است به طوری که به باکو لقب پاریس شرق داده اند.